NIK skontrolował 14 gmin z Pomorza. We wszystkich wykryto nieprawidłowości

W poniedziałek (26 czerwca) w Gdańsku prezes Najwyższej Izby Kontroli Marian Banaś wraz ze współpracownikami z delegatury gdańskiej wzięli udział w spotkaniu z przedstawicielami pomorskich gmin. Podczas spotkania, poza dyskusją na temat funduszu sołeckiego, zaprezentowano wyniki kontroli, które zostały przeprowadzone w 14 gminach na terenie Pomorza w 2022 r.

Kontrole objęły: Słupsk, Wicko, Choczewo, Krokowa, Suchy Dąb, Stegna, Stare Pole, Sztum, Sadlinki, Subkowy, Bobowo, Chmielno, Dziemiany i Parchowo.

Fundusz sołecki to środki finansowe wyodrębnione w budżecie gminy, które są zagwarantowane dla sołectw na wykonanie przedsięwzięć służących poprawie warunków życia ich mieszkańców.

Ubiegłoroczna kontrola została przeprowadzona w 14 gminach, które wytypowaliśmy z 14 powiatów ziemskich w woj. pomorskim. Dotyczyła ona funkcjonowania funduszu sołeckiego zarówno w aspekcie jego tworzenia, obliczenia i rozdysponowania środków na sołectwa jak i później realizacji zadań i wydanie środków

- mówił doradca ekonomiczny NIK z gdańskiego oddziału Krystian Kułaga.

Prezes NIK Marian Banaś podkreślił, że stworzenie samorządów było największym osiągnięciem transformacji, które miało miejsce w latach 90.

To jest podstawowa komórka życia publicznego, społecznego, gdzie dzieją się te najważniejsze sprawy, gdzie jesteśmy najbliżej ludzi i my wiemy doskonale jakie potrzeby, jakie sprawy są najważniejsze

- mówił

Zaznaczył, że kontrola w gminach jest po to, aby sprawdzić czy środki publiczne są wydawane w sposób jak najbardziej rozsądny i prawidłowy.

NIK na szczęście jest organem konstytucyjnym, w pełni niezależnym, przynajmniej staramy się być, chociaż różne są działania aby tej niezależności nas pozbawić. Wypełniamy swoją konstytucyjną rolę i swój konstytucyjny obowiązek i będziemy to robić do końca, bo grosz publiczny jest naszą własnością, nie jest własnością takiej czy innej partii

- oświadczył prezes Banaś.

Podkreślił, że "to są nasze pieniądze i my mamy, jako obywatele obowiązek wiedzieć na co i w jaki sposób są wydawane pieniądze zgodnie z czterema kryteriami zawartymi w naszej ustawie - czy one są wydawane w sposób legalny, gospodarny, rzetelny i celowy".

Jakie wyszły wyniki kontroli?

Porównując wyniki kontroli z tą przeprowadzoną 10 lat temu funkcjonowanie funduszu sołeckiego uległo poprawie

- oznajmił doradca NIK.

Jego zdaniem wójtowie, burmistrzowie i sołtysi nauczyli się z niego korzystać. Kontrole zostały przeprowadzone w ubiegłym roku. Doradca NIK wskazując na wykryte nieprawidłowości wskazał m.in na gminę Choczewo, Suchy Dąb, Słupsk i Sztum.

Przykładowo wójt gminy Choczewo w przesłanym sołtysom pismach zawarł zapisy niezgodne z ustawą o funduszu, wskazując - bez podstawy prawnej, na potrzebę uwzględnienia we wnioskach sołectw z funduszu na utrzymanie świetlic wiejskich (domów sołeckich) tj. kosztów zużycia prądu, zakupu opału, zużycia wody i odprowadzenia ścieków

- wymieniał Kułaga.

Wyjaśnił, że "nie ma takiego prawa, bo to ustawa decyduje na co zebranie wiejskie może przeznaczyć środki. Wójt nie ma upoważnienia, żeby to ograniczać".

Z kolei w gminie Suchy Dąb stwierdzono, że niektóre przedsięwzięcia zgłoszone we wnioskach sołectw nie zostały zrealizowane w 2021 r. w wyniku działań wójta. Natomiast w przypadku gminy Sztum, burmistrz bez podstawy prawnej ograniczył zakres przyjętego do realizacji w ramach funduszu jednego z zadań.

Część z czynów, które ustaliliśmy kwalifikuje się do zawiadomienia Rzecznika Dyscypliny Finansów Publicznych o naruszenie dyscypliny finansów publicznych przez niektórych z włodarzy. Zawiadomienie są przygotowywane

- oznajmił Kułaga i dodał, że NIK wnioskował także o zwroty otrzymanych dotacji z budżetu państwa i były one dokonywane do budżetu wojewody.

Prezes Banaś zaznaczył, że po latach funkcjonowania funduszu sołeckiego widać, że "dotychczasowa forma funduszy wymaga zmiany". Podkreślił, że wynika to z przeobrażeń polskich wsi jak i z doświadczeń sołectw z funduszami.

Fundusze sołeckie są niewątpliwie bodźcem rozbojowym wsi oraz ważnym elementem demokracji lokalnej

- ocenił.

Wyniki z przeprowadzonych kontroli zostaną opublikowane w lipcu na stronie internetowej Najwyższej Izby Kontroli.

Jesteś świadkiem ciekawego zdarzenia w waszej okolicy? A może chcesz poinformować o trudnej sytuacji w Twoim mieście? Czekamy na zdjęcia, filmy i gorące newsy! Piszcie do nas na: [email protected]