Zegary. Kiedy zmieniamy czas?

i

Autor: Monika Czekańska Muzeum zegarów w Wiedniu

ciekawostki

Co dalej ze zmianą czasu na letni? Kiedy to się skończy?

Czas jest względny - jednak przywiązujemy do niego ogromną wagę, a przestawienie zegarków o godzinę od lat budzi mnóstwo kontrowersji. Po co w ogóle używamy czasu letniego i zimowego i kiedy to się skończy?

Czym się różni czas zimowy od czasu letniego?

Obowiązujący w Polsce do 30 października czas letni odpowiada czasowi wschodnioeuropejskiemu (UTC+2). Czas zimowy, jest zgodny ze strefą czasu środkowoeuropejskiego (UTC+1). Teraz pora przejść na czas letni!

Kiedy zmieniamy czas na letni?

Przestawienie czasu na wiosnę zawsze odbywa się w ostatni weekend marca. W tym roku będzie to zmiana w nocy z soboty 30 marca na niedzielę 31 marca 2024. Zbieg okoliczności sprawił, że będą to akurat święta Wielkanocne. Przestawimy nasze zegarki o godzinę do przodu z godz. 2 na 3. Będziemy więc spać godzinę krócej, ale to tylko teoria. Kiedy przestawimy zegarki na czas letni? Większość z nas w ogóle tego nie zrobi, bo sprzęty elektroniczne zrobią to za nas same.

Prawo o zmianie czasu

O tym, kiedy przestaniemy przestawiać zegarki i zmieniać czas z zimowego na letni czy z letniego na zimowy decydują przepisy prawa. Te polskie i europejskie, bo to w Europie ruszyły pierwsze prace nad odejściem od zmiany czasu.  W marcu 2019 r. Parlament Europejski w Strasburgu opowiedział się za regulacjami, które mają znieść w zmianę czasu, czyli przestawianie zegarków wiosną i jesienią. Projekt nowelizacji dyrektywy przewidywał, że ostatnia zmiana czasu w Unii Europejskiej miała nastąpić w 2021 roku. Państwa członkowskie miały zachować prawo do decydowania o tym, jaki czas będzie u nich obowiązywał. To jednak koniec, wybuchła pandemia, a zmian nie wcielono w życie. Co dalej?

Kiedy koniec ze zmianą czasu?

W marcu 2022 r. premier Mateusz Morawiecki podpisał kolejne rozporządzenie w sprawie zmiany czasu z zimowego na letni. Wynika z niego, że do 2026 r., na czas letni środkowoeuropejski będziemy przechodzić:

  • w 2024 r. – dnia 31 marca,
  • w 2025 r. – dnia 30 marca,
  • w 2026 r. – dnia 29 marca.

 kolei czas letni środkowoeuropejski zostanie odwołany (przejdziemy na czas zimowy):

  • w 2024 r. – dnia 27 października,
  • w 2025 r. – dnia 26 października,
  • w 2026 r. – dnia 25 października.

Kolejne lata nie są uwzględniony, można więc przypuszczać, że do 2026 kwestie prawne zostaną uregulowane i nie będziemy już przestawiać zegarków.

Kiedy zmieniamy czas na letni i zimowy?

Zmiany czasu to zawsze ostatni weekend października oraz ostatni weekend marca.

Kto chce zmiany czasu, a kto nie?

Odejścia od zmiany czasu chce niemal cała Europa.

W 2018 roku Komisja Europejska przeprowadziła internetowe konsultacje w sprawie zmiany czasu, w ramach których otrzymała rekordową liczbę 4,6 mln ankiet. 84 proc. respondentów uznało, że chce zrezygnować z sezonowej zmiany czasu. Parlament Europejski przyjął wówczas rezolucję o końcu zmiany czasu, a ówczesny szef KE Jean-Claude Juncker ogłosił, że "likwidacja jest przesądzona".

Dlaczego jednak do niej nie doszło? Ostateczną datą miał być 2021 rok. Andrzej Grzyb zwrócił uwagę, że kraje członkowskie mają problem z uzgodnieniem linii, dzielącej UE na dwie strefy czasowe. Jego zdaniem ze zmianą czasu trzeba skończyć, bo zaburza rytm pracy organizmu, a nie wiążą się z nią już żadne korzyści ekonomiczne.

Zegar z muzeum zegarów w Wiedniu

i

Autor: Monika Czekańska

W 2018 roku podczas otwartych konsultacji publicznych w krajach członkowskich UE 84 proc. respondentów opowiedziało się przeciw zmianom czasu. W efekcie przygotowano projekt dyrektywy w sprawie rezygnacji ze zmian czasu w krajach unijnych. Jest on nadal procedowany w Unii Europejskiej.

Oficjalne stanowisko ekspertów z zakresu chronobiologii zaleca, aby każde państwo przyjęło stały standardowy czas urzędowy, który zbliżony jest w największym stopniu do lokalnego czasu słonecznego. Tak więc dyrektywa znosząca zmianę czasu w krajach UE nie tylko wyraża subiektywne opinie, ale także ma swoje naukowe uzasadnienie- tłumaczy prof. Irena Iskra-Golec, psycholożka z Wydziału Psychologii i Prawa w Poznaniu.

GALERIA: Europejskie miasta przyszłości. Trójmiasto wysoko

Pomorskie. Wycinka drzew w gminie Choczewo