Do tej matury przystąpiło tylko 14 osób! Prościej być nie mogło. Jakie pytania na maturze z kaszubskiego?

Jakie zadania mieli maturzyści na maturze z języka kaszubskiego?

Na maturze z języka kaszubskiego, choć formalnie zdawana była w dwóch formułach, arkusz był tylko jeden. Na nim lista lektur, którą maturzyści powinni doskonale znać oraz dwa tematy do wyboru. Wydaje się, że łatwiej być nie mogło, bo jeden z tematów to motyw morza w literaturze kaszubskiej. W każdym z zadań trzeba było odnieść się do wskazanego fragmentu oraz własnych przykładów z literatury. Wszystko oczywiście w pracy pisemnej w języku kaszubskim. O to, czym zaskoczyła tegoroczna matura pytaliśmy nauczycielkę języka kaszubskiego Karolinę Serkowską-Sieciechowską. 

Gdzie zdawano kaszubski w 2023 roku?

Statystyki są nieubłagalne, język kaszubski na maturze w 2023 roku wybrało jedynie 14 uczniów. To połowa mniej niż rok temu (wtedy do egzaminu stanęło 31 osób). Najwięcej z nich przystąpiło do egzaminu z języka kaszubskiego w I Liceum Ogólnokształcącym w Kartuzach - 5 osób.

Język kaszubski na maturze zdawali w tym roku uczniowie z:

• Kartuz - 5 osób
• Bytowa - 2 osoba
• Brus - 2 osoba
• Wejherowa - 1 osoba
• Sierakowic - 1 osoba
• Chojnic - 1 osoba
• Gdańska - 1 osoba
• Kartuz - poprawa wyniku maturalnego - 1 osoba.

GALERIA: arkusz maturalny, matura z języka kaszubskiego 2023

Jakie były zadania na języku kaszubskim?

Polecenia na maturze z języka kaszubskiego zapisywane są również w języku kaszubskim. Do wyboru były dwa tematy. Pierwszy dotyczył rozmaitych obrazów miłości w literaturze. Maturzyści musieli rozważyć zagadnienie odwołując się do dwóch utworów poetyckich załączonych do zadania. Chociaż sam temat miłości wydaje się prosty, to jednak odwołanie do poezji jest już dużym wyzwaniem. Drugi temat również wydaje się banalny: do rozważenia motywu morza maturzyści mieli wykorzystać załączony fragment tekstu popularnonaukowego oraz wybranych przez siebie utworów. Tak brzmiały dokładne polecenia tematów wypracowań na maturze z języka kaszubskiego:

Rozmajité òbrazë miłotë w lëteraturze. Rozważë zagadnienié òdwòłiwającë sã do interpretacji dokazów Dzywno kòchôsz Dorotë Wilczewsczi i Szlach twòjégò bëcô Henrika Héwelta.

Mòtiw mòrza w kaszëbsczi lëteraturze. Rozważë zagadnienié, òdwòłiwającë sã do załączonégò tekstu i wëbrónégò dokazu z kaszëbsczi lëteraturë.

Jak wynika z danych ostatniego spisu powszechnego, na trzecim miejscu pod względem narodowości (za polską i śląską) są Kaszubi. Przynależność do narodowości kaszubskiej deklaruje 176,9 tys. osób. Stanowi to 13,2 proc. wśród ogółu osób deklarujących identyfikację inną niż polska. Język kaszubski jest jednak coraz rzadziej wybierany na maturze. W 2022 roku egzamin z kaszubskiego zdawało 31 abiturientów. Taki jest trend wynikający z dominującego światopoglądu, uważa Roman Drzeżdżon. W udzielonym nam wywiadzie mówił, że język kaszubski budzi w wielu miejscach zdziwienie. 

„Nie mów "jo" bo to jest brzydko” – z tym się spotyka nasz rozmówca "Żyjemy w czasie, kiedy budzą się demony polskiego nacjonalizmu. W obawie przed wyśmiewaniem, nie podaje się swej etnicznej czy narodowej przynależności" - dodaje. 

Języka kaszubskiego można uczyć się już w szkole podstawowej, z czasem jednak inne przedmioty stają się ważniejsze. Matura z kaszubskiego może przydać się osobom, które chcą kontynuować naukę na studiach z etnofilologii kaszubskiej.

O komentarz do tegorocznych zadań zapytaliśmy nauczycielkę języka kaszubskiego z Kartuz:

Uczniowie byli rzeczywiście zadowoleni z tematów, oba im się podobały. Miłość – na tym etapie życia to na pewno dobry temat. Drugi temat: morze, to oczywiście nieodłączny element Kaszub, kiedyś nieodzownie związany z pracą i zdobywaniem pożywienia: tu wybór literatury nie powinien sprawiać najmniejszych trudności, można wiele utworów przywołać i rzeczywiście maturzyści nie mieli z tym kłopotów. Uczniowie twierdzili, że tematy im się podobały, byli zadowoleni. Pytałam o to uczniów: większość wybrała miłość 

mówi Karolina Serkowska-Sieciechowska, nauczycielka przygotowująca uczniów do matury kaszubskiej.

W tym roku egzamin po raz pierwszy wyglądał tak, że jedynym zadaniem była praca pisemna. Wcześniej, podobnie jak inne egzaminy językowe – była część testowa, z zadaniami z tłumaczenia itp. W tym roku jedynym zadaniem było napisanie pracy. Nowością i największą trudnością było też to, że jej całość musiała być w języku kaszubskim.

Pisanie tekstu to zawsze jest większa bariera – słowa pisanego używa się rzadziej. Nawet dla uczniów, którzy świetnie posługują się kaszubską mową jest to wyzwanie. Obawiałam się, że zmaleje liczba osób, które będą chciały podejść do matury, ale uważam, że i tak nie jest źle - dodaje Karolina Serkowska-Sieciechowska.

Jedną z pierwszych placówek, gdzie wprowadzono nauczanie języka kaszubskiego, było Kaszubskie Liceum Ogólnokształcące w Brusach. W 2005 r. uczniowie tej szkoły wraz z licealistami ze Strzepcza i Kartuz po raz pierwszy podeszli do matury z języka kaszubskiego. Zdawało ją wówczas 14 osób. Rekordowa, jak do tej pory, liczba zdających maturę z tego języka padła w 2012 r., egzamin zdecydowało się zdawać wówczas 41 uczniów z Pomorza (30 na poziomie podstawowym i 11 na poziomie rozszerzonym.

Jesteś świadkiem ciekawego zdarzenia w waszej okolicy? A może chcesz poinformować o trudnej sytuacji w Twoim mieście? Czekamy na zdjęcia, filmy i gorące newsy! Piszcie do nas na: [email protected]