Urlop wypoczynkowy - jak może być długi?
Urlop wypoczynkowy to najdłuższy i najważniejszy czas dla każdego pracownika. Odliczamy miesiące, dni i godziny do wymarzonego wyjazdu. Cel urlopu jest już zawarty w oficjalnej nazwie: wypoczynkowy. Powinniśmy więc odpocząć, a by było to możliwe ustawodawca wymaga co najmniej raz w roku 14 dni wolnego. Prawo do urlopu jest jedną z podstawowych zasad prawa pracy - przysługuje więc osobom zatrudnionym w oparciu o umowę o pracę.
Jak sprawdzić ile mam dni urlopu?
Z pytaniem: ile mam dni urlopu zawsze warto podejść do kadrowej. Przyda się jednak wiedza o tym, z czego wynika ta ilość, by obliczenia móc wykonać samemu.
Pracownik podejmujący pracę po raz pierwszy w życiu, uzyskuje prawo do urlopu w roku kalendarzowym, w którym podjął pracę, z upływem każdego miesiąca pracy, w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu mu przysługującego - tak mówią przepisy. Tak samo jest w przypadku gdy wracamy do pracy po dłuższej przerwie z życiu zawodowym czy urlopie wychowawczym. Jednym słowem zaczynając pracę w listopadzie, niezależnie czy 1 czy 31 listopada, nasz urlop to 2x2,16dnia (czyli dwa miesiące razy 1/12 przy założeniu że przysługuje nam 26 dni urlopu rocznie). Wynik zawsze zaokrąglany jest na korzyść pracownika, będziemy więc mieć 5 dni urlopu.
Urlop wypoczynkowy i urlop na żądanie, czym się różnią?
Urlop wypoczynkowy oraz na żądanie przysługuje każdemu. Ilość dni zależy od ogólnego stażu pracy – czyli wszystkich okresów zatrudnienia. Dodajemy więc całą naszą karierę, studia oraz szkoły zawodowe lub ogólnokształcące. Długość wynosi:
- 20 dni przy okresie zatrudnienia krótszym niż 10 lat,
- 26 dni przy okresie zatrudnienia wynoszącym co najmniej 10 lat.
Przy zatrudnieniu na nie pełen etat urlop jest proporcjonalny: 1/2 etatu to połowa urlopu zgodnie z powyższą informacją.
Urlop na żądanie to nie są dodatkowe dni urlopu. Każdemu przysługują 4 dni urlopu na swój wniosek, który pracodawca uwzględnia (tzw. „urlop na żądanie”). Pozostała część urlopu powinna być planowana wcześniej i pracodawca musi wyrazić na niego zgodę, urlop na żądanie musi po prostu przyjąć.
Urlop okolicznościowy - ile dni przysługuje?
Urlop okolicznościowy to dodatkowa pula do naszego urlopu wypoczynkowego. Prawo do niego mają osoby zatrudnione na umowie o pracę, które spełniają dodatkowe warunki. Dostaniemy ekstra wolne w kilku przypadkach:
-
2 dni wolnego - w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy;
-
1 dzień wolnego - w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką;
-
2 dni wolnego w ramach opieki nad dzieckiem, które nie przekroczyło 14. roku życia, rodzice mają obowiązek wcześniej zdeklarować ten fakt w zakładzie pracy.
Umowa o pracę: ile dni urlopu i co zrobić z zaległym urlopem?
20 lub 26 dni urlopu wypoczynkowego - jest zależne od naszego stażu pracy. Co jeśli nie wykorzystamy całej puli? W razie niewykorzystania urlopu w roku kalendarzowym udziela się go do 30 września następnego roku. W sytuacji nie wykorzystania urlopu w naturze przysługuje ekwiwalent pieniężny. Przysługuje tylko gdy to nie wykorzystanie urlopu następuje z powodu rozwiązania lub wygaśnięcia stosunku pracy. Nie można więc rezygnować z wypoczynku wybierając ekwiwalent, nie może również proponować tego pracodawca.
Czy pracodawca może odwołać urlop? Co gdy odwołuje urlop wypoczynkowy?
Tego nikomu nie życzymy ale w prawnego punktu widzenia, możemy zostać poproszeni o powrót z urlopu, niezależnie od tego gdzie jesteśmy. Nazywa się to odwołaniem z urlopu wypoczynkowego i przysługuje wtedy zwrot poniesionych kosztów. Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko wtedy kiedy jego obecności w zakładzie wymagają okoliczności nie przewidziane w chwili rozpoczynania urlopu.
Dodatkowo pracodawca ma obowiązek zmiany terminu naszego urlopu w przypadku:
- choroby pracownika,
- odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
- powołania na ćwiczenia wojskowe,
- urlopu macierzyńskiego, rodzicielskiego i ojcowskiego.
Te okoliczności powodują również przerwanie udzielonego urlopu.
Pracodawca może zmienić termin urlopu:
- na wniosek pracownika umotywowany ważnymi przyczynami,
- z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy jeżeli nieobecność pracownika spowodowałaby zakłócenia toku pracy.
