Świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli. Na czym polega?
Prawo do nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego przysługuje nauczycielom, wychowawcom i innym pedagogom zatrudnionych m.in.: w publicznych i niepublicznych przedszkolach, szkołach, placówkach kształcenia ustawicznego, młodzieżowych ośrodkach wychowawczych, młodzieżowych ośrodkach socjoterapii, specjalnych ośrodkach szkolno-wychowawczych.
Aby otrzymać świadczenie kompensacyjne trzeba przed zgłoszeniem wniosku pracować jako nauczyciel w wymienionych jednostkach.
Otrzymasz je więc także, jeśli od ustania stosunku pracy na stanowisku nauczyciela do momentu, w którym zgłosisz wniosek, upłynął jakiś czas, ale nigdzie w tym czasie nie pracowałeś, ani nie prowadziłeś własnej działalności. Jeśli jednak pracowałeś wówczas w innym zawodzie albo prowadziłeś własną 4 działalność, tracisz możliwość uzyskania świadczenia kompensacyjnego. W takim bowiem przypadku nie byłeś ostatnio nauczycielem
– wyjaśnia ZUS.
Od tej zasady jest jednak wyjątek. Można ubiegać się o świadczenie kompensacyjne również wtedy, jeśli po rozwiązaniu umowy o pracę jako nauczyciel a przed zgłoszeniem wniosku nauczyciel obowiązkowo objęty: ubezpieczeniem społecznym rolników, ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi jako duchowny. Nie ma wówczas znaczenia, jaki okres upłynął od momentu zakończenia pracy nauczycielskiej do dnia zgłoszenia wniosku o świadczenie kompensacyjne.
Jakie warunki trzeba spełnić, aby otrzymać świadczenie kompensacyjne?
Otrzymanie świadczenia kompensacyjnego zależne jest od spełnienia pewnych warunków:
- ukończenie odpowiedniego wieku, który został określony w ustawie,
- staż składkowy i nieskładkowy wynosi co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat pracy jako nauczyciel w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
- stosunek pracy został rozwiązany na wniosek pracownika lub wygasł on sam.
Czy można pobierać świadczenie kompensacyjne pracując?
ZUS podaje kilka wyjątków, w których można pracować i wciąż być uprawnionym do otrzymywania świadczenia. Mowa o pracy na stanowisku:
- okres od 24 lutego 2022 r. do 31 sierpnia 2024 r. – "pomocy nauczyciela dla osób nie będących obywatelami polskimi, podlegających obowiązkowi szkolnemu lub obowiązkowi nauki, które nie znają języka polskiego albo znają go na poziomie niewystarczającym do korzystania z nauki",
- okres do 31 sierpnia 2024 r. – praca nauczyciela języka polskiego lub nauczyciela prowadzącego dodatkową naukę języka polskiego, lub nauczyciela innego (niż wcześniej wymieniony), jeżeli w dniu nawiązania stosunku pracy do szkoły uczęszcza co najmniej jeden uczeń będący obywatelem Ukrainy (legalny pobyt na terytorium RP).
Ile wynosi świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli 2024?
Kwotę świadczenia kompensacyjnego uzyskuje się poprzez podzielenie sumy zwaloryzowanych składek na ubezpieczenie emerytalne oraz zwaloryzowanego kapitału początkowego (które osoba zgromadziła na indywidualnym koncie w ZUS) przez średnie trwanie życia osoby w wieku 60 lat. Kwota świadczenia nie może być niższa niż kwota najniższej emerytury (1780,96 zł brutto w roku 2024). Zgodnie z danymi ZUS w 2023 świadczenie kompensacyjne pobierało ok. 11 500 osób, a przeciętna wysokość świadczenia wynosiła ok. 3917,60 zł.
Świadczenia kompensacyjne na przestrzeni lat
Z danych ZUS wynika, że w styczniu 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,7 tys. osób, przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 3011,58 zł. W lutym 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,4 tys. osób, przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 3018,90 zł. W marcu 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,2 tys. osób, przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 3578,72 zł.
W kwietniu 2023 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,1 tys. osób, przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 3561,09 zł.
Liczba nauczycieli pobierających to świadczenie w kwietniu tego roku jest niższa niż przed rokiem i dwa lata temu w analogicznym okresie.
W kwietniu 2022 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 13,5 tys. osób. Przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 2849,89 zł. W kwietniu 2021 r. świadczenia kompensacyjne pobierało 14,1 tys. osób. Wtedy przeciętna wysokość kompensówki wynosiła 2562,11 zł.
Kalkulator świadczenia kompensacyjnego dla nauczycieli
Na stronie internetowej ZUS można wyliczyć wysokość swojego świadczenia kompensacyjnego w specjalnym kalkulatorze. Każdy nauczyciel może, wpisując swoje podstawowe dane, obliczyć prognozowaną dla niego wysokość świadczenia tutaj.
