Z uwagi na brak właściwych uregulowań prawnych to prokurator musiał wydać zgodę na pobranie narządów u zmarłego dawcy. Biorcą była młoda, bo zaledwie 18-letnia, uczennica pielęgniarstwa, Danusia Milewska. Operację przeprowadził zespół pod kierownictwem wybitnego profesora Jana Nielubowicza, jednak za całym przedsięwzięciem stał profesor Tadeusz Orłowski, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych, który przygotowywał młodą dziewczynę do tego wydarzenia medycznego. Była to pierwsza udana próba w Polsce, wcześniejsze operacje się nie udały.
Pierwszy przeszczep w Polsce
Spotkania na temat transplantologii rokrocznie odbywały się w Białymstoku. Pierwsza transplantacja narządu w tym województwie miała miejsce 15 stycznia 1989 r. W Klinice Chirurgii Naczyń i Transplantacji ówczesnej Akademii Medycznej w Białymstoku (obecnie UMB) prof. Stanisław Głowiński przeszczepił nerkę.
Wracamy do sytuacji sprzed pandemii koronawirusa, jeżeli chodzi o skalę narządów pobieranych do transplantacji i co za tym idzie przeszczepów
- mówi prof. Marek Gacko z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, podlaski wojewódzki konsultant ds. transplantacji klinicznej.
W Podlaskiem obecnie przeszczepiane są jedynie nerki i rogówka oka. Przeszczepów dokonują specjaliści z Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego (USK). To najbardziej specjalistyczny szpital w regionie. Podlega Uniwersytetowi Medycznemu w Białymstoku (UMB).
Profesor Gacko z Kliniki Chirurgii Naczyń i Transplantacji UMB poinformował, że w 2022 r. w USK w Białymstoku wykonano 33 operacje wszczepienia nerek. Porównał, że w 2021 r. było ich siedem, w 2020 - 13, a 2019 r. - 39.
Narządy, które nie są przeszczepiane w Białymstoku, trafiły do ośrodków transplantacyjnych w Warszawie, Gdańsku, Zabrzu - poinformował prof. Gacko.
W dalszym ciągu będziemy nawoływać o zwrócenie uwagi na możliwość pobrania narządów do transplantacji, bo ich jest ciągle za mało. To nie jest tylko bolączka Białegostoku, nie jest bolączka Polski, to się dzieje tak na całym świecie i wszelkie działania, które byłyby przedsięwzięte w tym celu), będą jak najbardziej pożądane
- powiedział prof. Gacko.
Co zrobić, by oddać organy?
Stan prawny transplantologii w Polsce opiera się na "Ustawie o pobieraniu, przechowywaniu i przeszczepianiu komórek, tkanek i narządów". Jest ona na bieżąco dostosowywana do stanu polskiej medycyny oraz do norm międzynarodowych i unijnych.
Z ustawy wynika, że w przypadku przeszczepów od osób zmarłych narządy można pobrać od każdej osoby, pod warunkiem że:
- nie wyraziła ona sprzeciwu na pobranie od niej narządów po śmierci
- narządy osoby zmarłej nadają się do przeszczepienia
Zgoda na przeszczep organów
Realnie decyzję po naszej śmierci podejmie rodzina. To ją lekarz pyta, czy zmarły wyrażał zgodę na przeszczep. Warto więc o tym rozmawiać i jasno mówić o swoich opiniach na ten temat. Można to zrobić za pomocą tzw. oświadczenia woli.
