Nie tylko Wojciech Cejrowski. Znani Kociewiacy [GALERIA]

Gdzie na mapie leży Kociewie?

Nazwa Kociewie jest stosunkowo młoda. Pierwszy raz pojawiła się w XIX wieku jako „Gociewie” (10 lutego 1807 roku Podpułkownik Józef Hurtig raportował Janowi Henrykowi Dąbrowskiemu że wysyła „patrol ku Gociewiu”). W obecnej formie nazwa zaczęła pojawiać się dopiero w drugiej połowie XIX wieku.

Choć w sieci można znaleźć mapy Kociewia, to tak naprawdę trudno jest określicie granice tego regionu. Termin Kociewie na początku oznaczał tylko parafię Nowa Cerkiew i parafię filialną w Królów Lesie. Oskar Kolberg lokował Kociewiaków pod Pelplinem, wspominał także o Kociewiakach z okolic Gniewa i Tczewa, natomiast Florian Ceynowa uważał Gniew za stolicę Kociewia. 

Niektórzy badacze uważali za Kociewiaków grupę żyjącą w okręgu kwidzyńskim i grudziądzkim, nie widząc ich natomiast w powiecie starogardzkim. Z kolei Józef Łęgowski za Kociewie uważał pierwotnie jedynie okolicę pomiędzy Pelplinem a Gniewem.

Skąd się wzięli Kociewiacy?

Możliwe, że tak jak Borowiacy, jest to grupa pochodzenia kaszubskiego. O ile jednak Borowiacy wciąż są czasem zaliczani do Kaszubów, to Kociewiacy zdecydowanie są osobną grupą etnograficzną, która mogła wykształcić się w wyniku wymieszania się kaszubskich (pomorskich) autochtonów z napływową ludnością z Kujaw i Wielkopolski (Adam Fischer stwierdził, że Kociewiacy używają gwary kujawskiej, która wyparła dawne narzecze kaszubskie).

Kociewiacy posługują się gwarą kociewską języka polskiego. Jest ona jedną z odmian dialektu wielkopolskiego i przypomina gwarę kujawską – wyróżnia ją m.in. duża ilość zapożyczeń z języka kaszubskiego. W wielu kociewskich wioskach, szczególnie tych granicznych, używało się również języka kaszubskiego.

Ciekawostką jest, że autorem hymnu Kociewia jest… Kaszuba. Ksiądz Bernard Sychta – jeden z najbardziej zasłużonych działaczy kaszubskich. Silne wpływy Kaszub są również wyraźnie widoczne w zwyczajach kociewskich. Poza tym na kulturę kociewską mocny wpływ miał także żywioł polski, niemiecki i kultura niderlandzkich osadników.

"Kociewiak" jako obraza

Kiedyś mieszkańcy Kociewia uznawali słowo „Kociewiak” za obraźliwe. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu mówiono, że wiąże się ono z wyznawaniem tzw. „kociej wiary” czyli z przynależnością do – w zależności od wersji – Świadków Jehowy, satanistów lub jeszcze innego kultu.

Kociewiacy i Kaszubi się nie lubią? 

Istnieje stereotyp, według którego Kociewiacy nie lubią Kaszubów i vice versa. Słynny Kociewiak Wojciech Cejrowski porównał ten konflikt do wojny Tutsi i Hutu. W pewnym sensie miał rację, bo ta "wojna" została wywołana sztucznie. W okresie PRL-u Kociewiaków, nawet w szkołach, szczuto na Kaszubów, których często przedstawiano jako Niemców, którzy po II wojnie światowej nie wyjechali na Zachód.

Znani Kociewiacy [GALERIA]

Oczywiście Wojciech Cejrowski nie jest jedynym słynnym Kociewiakiem. Sprawdźcie naszą galerię, by poznać więcej słynnych osób z tego regionu: