We wtorek (6 maja) odbyła się matura pisemna z języka kaszubskiego. W tym roku do tej matury podeszło aż 29 maturzystów z całej Polski. Skąd pochodzą? Z Wielkopolski, Mazowsza, Dolnego Śląska, zaś po jednym maturzyście z województw: łódzkiego, warmińsko-mazurskiego, łódzkiego. Najwięcej jednak zdających język kaszubski jest na Pomorzu. Chęć przystąpienia do matury z tego języka zadeklarowało 18 absolwentów szkół średnich.
Udało nam się porozmawiać z Mikołajem Nurzeńskim tegorocznym maturzystą z języka kaszubskiego, który podszedł do egzaminu w Koszalinie. Jak mu poszło? Przeczytajcie!
Matura sama w sobie nie była ciężka. Były dwa zadania, w których trzeba było napisać rozprawkę. Ja wybrałem temat dotyczący ziemi ojczystej. I to było dosyć proste. Liczyła się znajomość przede wszystkim języka, no i gramatyki, bo to w szczególności oceniają egzaminatorzy.
Dlaczego zdecydowałeś się podejść do matury z języka kaszubskiego?
Jest to część mojej tożsamości. Uważałem za stosowne zdawać się maturę z języka kaszubskiego. I miałem taki, taki wewnętrzny popych, żeby po prostu to napisać. Też byłem ciekawy, jak matura z języka kaszubskiego wygląda. To język mniejszości, a rzadko, kto tak naprawdę, szczególnie w Koszalinie zdaje język kaszubski. Chciałem się na własnej skórze przekonać, a to, że jest część mojej tożsamości, to trochę mnie popchało.
Zdawałeś maturę w Koszalinie. Tutaj mieszkasz. Co sprawiło, że zainteresowałeś się Kaszubami?
Ja się w Koszalinie urodziłem i tutaj żyję. Któregoś dnia po prostu się dowiedziałem, że tutaj Kaszubi mieszkali, a sam region, gdzie znajduje się Koszalin, w czasach panowania Gryfitów był nazywany Księstwem Kaszubskim. Poza tym też dowiedziałem się, że językiem kaszubskim porozumiewali się mieszkańcy Pomorza i tak mnie to właśnie pochłonęło.
Matura z języka kaszubskiego oczami nauczycielki kaszubskiego. "Pokażmy, że w Kaszubach siła i dbają o swój język"
Czy warto zdać egzamin z języka kaszubskiego? Komu może on się przydać? O to zapytaliśmy nauczycielkę języka kaszubskiego i założycielkę Kaszubskiej Edukacji Montessori Karolinę Weber.
Jak Pani ocenia dotychczasowe matury z języka kaszubskiego?
Polecany artykuł:
Matury pisemne z języka kaszubskiego są naprawdę wymagające. Zdający musi nie tylko bardzo dobrze znać język kaszubski i poprawnie nim operować z piśmie, ale też powinien posiadać podstawową wiedzę z zakresu języka w ogóle, ponieważ pojawiają się pytania, które właśnie takiej wiedzy wymagają. Matura z kaszubskiego, patrząc na ostatnie dwa lata przeszła swoją rewolucję. Przeglądając arkusze maturalne zauważyłam, że matura od 2023 roku została bardzo uszczuplona, jeśli chodzi o zawarte w niej zadania. Mianowicie, od 2023 roku na maturze z j. kaszubskiego, zdający wybiera jedynie temat spośród podanych dwóch tematów i pisze na jego podstawie wypracowanie.
Czy uważa Pani, że forma wypracowania jest właściwą formą, czy może przydałyby się jeszcze inne zadania?
Uważam, że obecna matura z języka kaszubskiego jest zdecydowanie łatwiejsza dla zdającego. W starych arkuszach znaleźć można również inne pytania otwarte czy zamknięte. Myślę, że stare matury zawierały więcej różnorodnych zadań, sprawdzających wiedze z zakresu języka kaszubskiego, zaś dzisiejsza matura daje pole do popisu w zakresie tworzenia kaszubskich tekstów. Nie jestem w stanie powiedzieć, czy zabieg ten jest lepszy czy gorszy. Jest po prostu inny.
A tegoroczna matura? Była trudna?
Tegoroczna matura ma bardzo ciekawe tematy. Zdający mieli wybór między poezją a tekstem. Propozycje wierszy: Leona Heykego "Swiat kaszëbsczi: i Alojzego Nagla "Kaszëbskô mòja" to naprawdę inspirujące wiersze podejmujące tematykę kaszubszczyzny, tożsamości i piękna Kaszub w ogóle. Tutaj zdający mogli naprawdę w bardzo ciekawy sposób przedstawić kaszubski świat, a jest on pełen tradycji, miłości, piękna natury, kultury, przepełniony ludowością i miłością do małej ojczyzny. Natomiast propozycja tekstu, autorstwa Adeli Kuik-Kalinowskiej jest równie bardzo ciekawa. Portret dziecka w literaturze kaszubskiej to naprawdę nietuzinkowy wybór otwierający szerzej perspektywę tradycji i kultury kaszubskiej w kontekscie społeczności rodzinnej i społeczności kaszubskiej w ogóle. Propozycja tematów jest naprawdę zaskakująca.
Czy warto zadać maturę z języka kaszubskiego? Dlaczego?
Oczywiście, że warto. Już abstrahując od dodatkowych punków, które przydadzą się przyszłym studentom do rekrutacji na studia to również maturzyści będą w posiadaniu dokumentu, który potwierdza ich znajomość języka kaszubskiego. Znajomość tego języka jest dziś naprawdę bardzo cenna. Nie trzeba od razu iść na studia na kierunek Etnofilologia kaszubska, ale już sama matura nam dużo możliwości: radio, prasa; ogólnie media - często poszukują osób, które biegle władają językiem kaszubskim. Pomyśleć również można o nawiązywaniu współpracy z instytucjami kaszubskimi, ośrodkami kultury, szkołami. Tutaj mamy naprawdę dużo opcji, korekta tekstów, produkowanie swoich tekstów, pomoc przy organizacji wydarzeń, tłumaczenia, wsparcie medialne, wsparcie językowe... Warto znać kaszubski!
Matura z języka kaszubskiego zdana. Do czego przyda nam się taki dokument? Gdzie możemy pracować po maturze z języka kaszubskiego?
Myślę, że odpowiedź na to pytanie zawarłam już wyżej. Zachęcam jednak do kontynuowania swojej przygody z kaszubszczyzna i pójścia na kierunek etnofilolofia kaszubska, które naprawdę otwiera nowe okna w naszym umyślę na świat i pokazuje jak tożsamość i przywiązanie do kultury są ważne. Ja sama skończyłam etnofilologię kaszubską i zostałam nauczycielem języka kaszubskiego, Pisałam wiersze w języku kaszubskim, robiłam wywiady do gazet, korekty i tłumaczenie tekstów, dzieliłam się scenariuszami zajęć. Stworzyłam również Kaszubską Edukację Montessori - miejsce gdzie dzielę się z nauczycielami swoja wiedza z zakresu pedagogiki. Udało mi się również wydać pierwsze na świecie Kaszubskie Karty Montessori. Może mój przykład pokaże, że warto! Codziennie działam i dzielę się swoja wiedza i doświadczeniem. Zachęcam, żeby podejść i spróbować. w szczególności jeśli maturzyści uczęszczali na zajęcia języka kaszubskiego. Pokażmy, że w Kaszubach siła i dbają o swój język w sposób wartościowy, biorąc go pod uwagę nawet na maturze.
Jesteś świadkiem ciekawego zdarzenia w waszej okolicy? A może chcesz poinformować o trudnej sytuacji w Twoim mieście? Czekamy na zdjęcia, filmy i gorące newsy! Piszcie do nas na Facebooku lub na skrzynkę: [email protected].
