- Uniwersytet Gdański przewodzi projektowi FASD-Bridge, mającemu na celu wczesną diagnozę i wsparcie dla rodzin dotkniętych alkoholowym zespołem płodowym (FAS).
- Projekt, z dofinansowaniem ponad 1,1 mln euro, skupi się na poprawie diagnostyki FASD i opracowaniu kompleksowego modelu wsparcia dla rodzin.
- Współpraca międzynarodowa ma na celu zwiększenie świadomości, transfer wiedzy i stworzenie inkluzywnego środowiska dla osób z FASD.
Spożywanie alkoholu w trakcie ciąży stanowi problem medyczny, psychospołeczny i socjologiczny na całym świecie. Zgodnie z zaleceniem Światowej Organizacji Zdrowia dotyczącym globalnego planu działania na lata 2022–2030 mającego na celu minimalizowanie szkodliwego spożycia alkoholu, w tym redukcję prenatalnej ekspozycji na alkohol, proponujemy projekt FASD-Bridge
- powiedziała kierowniczka projektu dr Aleksandra Lewandowska-Walter z Uniwersytetu Gdańskiego.
Czym jest FAS? Skutki picia alkoholu w ciąży
Wyjaśniła, że głównym celem projektu jest rozwijanie silniejszych powiązań między instytucjami badawczymi a podmiotami publicznymi w regionie bałtyckim poprzez promowanie współpracy regionalnej, zwiększanie wiedzy, transfer know-how oraz łączenie najlepszych praktyk w celu wzmocnienia wdrażania globalnej strategii w kontekście osób z Alkoholowym Zespołem Płodowym (FAS) i Spektrum Płodowych Zaburzeń Alkoholowych (FASD) oraz ich rodzin (biologicznych, zastępczych, adopcyjnych).
Pełna nazwa projektu FASD-Bridge to „Kompleksowa inicjatywa transgraniczna na rzecz wczesnej diagnozy i holistycznego wsparcia dla rodzin FAS/FASD w regionie Południowego Bałtyku” (ang. Comprehensive Cross-BorderInitiative for Early Diagnosis and Holistic Support for FAS/FASD Families in the South Baltic Region).
Kierowniczka projektu podkreśliła, że cele projektu będą realizowane w ramach dwóch obszarów działania. Pierwszy to regionalna epidemiologia i poprawa wczesnej diagnostyki FASD obejmująca systematyczne zbieranie danych na temat liczby osób zagrożonych FAS lub z FASD, oraz opracowanie narzędzia do wczesnej diagnostyki FAS i FASD. Dodała, że opracowany zostanie także program szkoleniowy dla specjalistów zajmujących się opieką zdrowotną nad kobietami w ciąży i małymi dziećmi.
Drugi cel to opracowanie modelu kompleksowego wsparcia rodzin wychowujących osoby z FASD oraz transfer wypracowanych rozwiązań do instytucji pracujących z osobami z FASD i ich rodzinami w każdym z krajów partnerskich. Celem jest analiza potrzeb i oczekiwań rodzin wychowujących osoby zagrożone lub dotknięte FASD, przy uwzględnieniu struktury rodziny, opracowanie modelu kompleksowego wsparcia dla tych rodzin, a następnie zwiększenie wiedzy i transfer know-how między partnerami projektu. Wymiana spostrzeżeń i doświadczeń między partnerami w trakcie etapu pilotażowego będzie kluczowa dla udoskonalenia modelu wsparcia.
- Ważnym spodziewanym rezultatem działań w pierwszym z obszarów jest wzrost wskaźników badań przesiewowych i diagnozy FAS i FASD na wczesnych etapach rozwoju dziecka — celem jest utworzenie regionalnej sieci diagnostycznej dla FASD - powiedziała.
Konsekwencje picia alkoholu w ciąży. Świadomość jest ważna
Zaznaczyła, że działania te mają na celu opracowanie skutecznego systemu wczesnej diagnozy, leczenia i wsparcia psychospołecznego dla osób dotkniętych zaburzeniami ze spektrum płodowego poalkoholowego, a także stworzenie dla nich i dla ich opiekunów inkluzywnego i wspierającego środowiska.
- Celem jest zwiększenie liczby wczesnych diagnoz (lub zmniejszenie liczby niezgłoszonych przypadków lub późnych diagnoz) FAS/FASD poprzez poszerzenie świadomości pracowników służby zdrowia na temat konsekwencji picia alkoholu w ciąży dla dziecka na kolejnych etapach rozwoju - powiedziała.
Naukowczyni wyjaśniła, że opracowany zostanie program szkoleniowy dla pracowników służby zdrowia zajmujących się opieką zdrowotną nad kobietami w ciąży i małymi dziećmi. Wynikiem prac w drugim obszarze będzie model wsparcia dla rodzin wychowujących dzieci i młodzież z FASD.
Podała, że w pierwszym etapie, na podstawie wywiadów z rodzicami i opiekunami, powstanie szczegółowy raport, który podkreśli wyjątkowe potrzeby rodzin dotkniętych FASD. Raport będzie zawierał analizę ich codziennego funkcjonowania, wskazując obszary, które wymagają zarówno ogólnego, jak i indywidualnego specjalistycznego wsparcia.
Wyniki uwzględniać będą odrębne potrzeby różnych typów rodzin - biologicznych, adopcyjnych i zastępczych. W oparciu o raport z analizy potrzeb, wymianę wiedzy i doświadczeń pomiędzy partnerami w zakresie wsparcia udzielanego rodzinom, oraz konsultacje z międzynarodowymi ekspertami opracowany zostanie specjalistyczny program wsparcia dla rodzin wychowujących osoby z FASD, oraz przeprowadzony minipilotaż w celu oceny jego efektywności we współpracy z instytucjami z regionu, w których specjaliści (pracownicy socjalni, psycholodzy rodzinni, terapeuci par i rodzin) na co dzień pracują z rodzinami.
Projekt, którego liderem jest Uniwersytet Gdański, realizowany będzie we współpracy z Uniwersytetem w Greifswaldzie (Niemcy), Uniwersytetem Klinicznym w Kłajpedzie (Litwa), Fundacją „Dla rodziny” (Polska) oraz trzema partnerami stowarzyszonymi ze Szwecji, z Danii i z Polski.
Projekt uzyskał dofinansowanie w ramach 4 naboru do Programu „Interreg Południowy Bałtyk”. Kwota dofinansowania wyniosła ponad 1,1 mln euro.
W programie obowiązuje zasada partnerstwa, tzn. projekty muszą być realizowane w międzynarodowym partnerstwie podmiotów pochodzących z co najmniej 2 państw członkowskich objętych programem i muszą przynosić korzyści dla pogranicza oraz jego mieszkańców. Szczegółowe wymogi co do składu partnerstw projektowych określa Podręcznik Programu. Instytucją zarządzającą programu jest Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej RP.
