Ścinanie kani to stary kaszubski rytuał. Sąd nad ptakiem urządza się w czerwcu. Kiedy dokładnie i gdzie to zobaczyć?

Rytuał ścinania kani. Obrzędy świętojańskie na Kaszubach

Ścinanie kani, unikalny i owiany tajemnicą obrzęd, stanowił niegdyś istotny element kaszubskiej tradycji. Choć dziś pamięć o nim zanika, przez wieki był on zakorzeniony w kaszubskim roku obrzędowym.

Czym jest ścinanie kani? Kaszubskie tradycje

O obrzędzie Ścinania Kani dowiadujemy się z zapisków Floriana Ceynowy z 1851 roku, który opisał ten zwyczaj praktykowany w jego rodzinnej wsi. Informacje na temat tego obrzędu można również znaleźć w publikacji Jana Patocka "Dzień św. Jana na Kaszubach" z 1932 roku.

Pochodzenie tego zwyczaju pozostaje zagadką, choć przypuszcza się, że ma on związek z pogańskim kultem, magią wegetacji i płodności. Na Kaszubach, zwłaszcza w północnej części regionu, obrzęd ten wciąż był powszechnie praktykowany jeszcze na przełomie XIX i XX wieku.

Odrodzenie odprawiania rytuału nastąpiło w latach 30. XX wieku dzięki zaangażowaniu badaczy. Gdzieniegdzie tradycja ta przetrwała do dziś.

Jak wygląda ścinanie kani na Kaszubach? Opis obrzędu

Ceremonia rozpoczynała się zgromadzeniem mieszkańców, po czym wójt i Rada Starszych publicznie odczytywali wyrok, obarczając kanię winą za wszelkie zło i skazując ją na śmierć przez ścięcie. Kat wykonywał wyrok, a następnie odbywał się uroczysty pochówek. W regionach, gdzie schwytanie kani było niemożliwe, ścinano wrony, a w ostateczności kury.

Na kaszubskiej nordzie kanię tradycyjnie łączono z postacią kobiety. Taka interpretacja pojawia się również w kryminale pt. "Jo".

Kiedy odbywa się ścinanie Kani? Rok obrzędowy na Kaszubach

W dawnych wierzeniach kaszubskich kania symbolizowała wszelkie nieszczęścia, złe uroki, suszę, deszcz i inne klęski dotykające społeczność. Co ciekawe, pierwotnie ten rytuał egzekucji "kozła ofiarnego" nie był związany z dorocznym kalendarzem zwyczajowym. Symboliczne ukaranie następowało w odpowiedzi na aktualne nieszczęścia, głównie klęski żywiołowe i nieurodzaj. Od połowy XIX wieku ścinanie kani zaczęto łączyć z obchodami świętojańskimi, Zielonymi Świątkami i Bożym Ciałem.

Gdzie i kiedy można obejrzeć ścinanie kani?

Obecnie w wielu kaszubskich miejscowościach znów odprawia się ścinanie kani, choć oczywiście nie wykorzystuje się już żywego ptaka, tylko kukiełkę.

Już 28 czerwca o godz. 15:00 spotykamy się w Łączyńskiej Hucie, by wspólnie przeżyć jedno z najbardziej kaszubskich wydarzeń – „Ścinanie Kani”!

- czytamy na stronie wydarzenia, które jest dostępne TUTAJ.

To świetna okazja, by:

• wziąć udział w tradycyjnym obrzędzie,
• usiąść razem przy ognisku,
• zjeść kiełbaskę i pogadać po latach,
• spotkać znajome twarze i poznać nowe - piszą organizatorzy.

Ścinanie kani jest organizowane również w gminie Brusy:

Stowarzyszenie Sympatyków Kultury "Folknij se" z Brus zaprasza na kaszubskie widowisko obrzędowe „Ścinanie kani”, które odbędzie się 24 czerwca o godz. 19:00 w Zalesiu (plac za świetlicą wiejską).

Typowo pomorskie i kaszubskie imiona dla dzieci [GALERIA]